POLSKA ZAPRASZA KRAKÓW ZAPRASZA TV ZAPRASZA ART ZAPRASZA
Dodaj wydarzenie Dodaj relacjÄ™ Rejestracja Logowanie  

INSTYTUCJE KULTURY ▼ KATEGORIE WYDARZEŃ ▼ WYDARZENIA RELACJE NASZ PATRONAT DZIŚ W KRAKOWIE
 
Kategorie wydarzeń
 
 
Film
Kabaret
Literatura
Muzyka
Plastyka
Sport
Taniec
Teatr
Wystawy różne
Wydarzenia inne
 
  BezpÅ‚atne

Dla dzieci

Wspólne: dla dzieci i dorosłych

Dla seniorów

Festiwale

OdbywajÄ…ce siÄ™ online
 
27-07-2021     - 22-08-2021  
WYDARZENIE ARCHIWALNE, już zakończone
Agatowa solniczka - najstarsza w wielickiej kolekcji
ZAPRASZA
Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
ul. Zamkowa 8
32-020 Wieliczka
12 278-32-66
http://muzeum.wieliczka.pl
Wieliczka
miejsce:
Zamek ¯upny
9.00-17.00
WSPÓLNE: dla dzieci i dorosłych
» Wystawy różne
Piêkna, agatowa solniczka w kszta³cie kielicha z przykrywk¹ zosta³a niedawno zakupiona przez Muzeum ¯up Krakowskich Wieliczka. To wyj¹tkowe naczynie na sól pochodzi z koñca XV w. i jest obecnie najstarszym w wielickiej kolekcji solniczek. Kolekcja ta zaliczana jest do najcenniejszych na œwiecie. Obecnie solniczka jest prezentowana w Zamku ¯upnym w Wieliczce na wystawie jubileuszowej „70/70”.

Solniczka wykonana jest ze szlifowanego agatu i ma kszta³t kielicha zamkniêtego przykrywk¹. Ca³oœæ ujmuje srebrna i poz³acana oprawa, która zachwyca kunsztownymi ornamentami z poskrêcanych liœci. Pokrywa zwieñczona jest uchwytem z delikatnymi dekoracjami trójliœci. Obiekt ten jest przyk³adem sztuki wybitnej œwiatowej klasy a tak¿e jednym z najpiêkniejszych naczyñ przyprawowych w wielickiej kolekcji.

Solniczka wyznacznikiem statusu spo³ecznego i presti¿u

Agatowa solniczka jest bardzo rzadkim przyk³adem póŸnogotyckiego z³otnictwa, które pomaga wyobraziæ sobie jak wygl¹da³y luksusowe przedmioty na najbogatszych sto³ach. Solniczki nie tylko s³u¿y³y do podawania przyprawy i ozdoby sto³u, ale tak¿e wyznacza³y miejsce dla najwa¿niejszej osoby na uczcie stoj¹c przed ni¹. W œredniowieczu takie cenne przedmioty, œwiadcz¹ce o potêdze i zamo¿noœci w³aœciciela, wraz z innymi drogocennymi naczyniami ze skarbców by³y pokazywane goœciom podczas dworskich wydarzeñ.

Solniczka a nieprzespane noce króla!

Czy ten niewielki przedmiot móg³ byæ powodem nieprzespanych nocy dla panuj¹cego? Okazuje siê, ¿e tak. Skoro solniczkê stawiano tylko przed najwa¿niejsz¹ osob¹ jak zachowaæ siê w sytuacji gdy na uczcie jest a¿ trzech panuj¹cych. Przed takim dylematem stan¹³ król Francji Karol V w 1378 r. przyjmuj¹c na uczcie cesarza rzymskiego Karola IV i Wac³awa IV króla Czech i Niemiec. Czy powinien postawiæ sól przed sob¹, cesarzem rzymskim, czy mo¿e przed trzecim w³adc¹. Ten dziœ pozornie prozaiczny szczegó³ w przesz³oœci móg³ mieæ powa¿ne reperkusje dyplomatyczne. W jaki sposób Karol V wybrn¹³ z trudnej sytuacji? Zdecydowa³ siê postawiæ na stole trzy solniczki, przed ka¿dym z w³adców. A mia³ du¿e mo¿liwoœci wyboru poniewa¿ w jego skarbcu znajdowa³o siê 46 solniczek, w tym a¿ 19 z³otych.

Solniczka ochron¹ przed trucizn¹?

Czy solniczka mo¿e uchroniæ przed trucizn¹? Tak, przy czym sprawdza³y siê tu zamykane saliery jak agatowa solniczka. Trudniej by³o dosypaæ truciznê i wymieszaæ j¹ z sol¹. Ponadto solniczka sta³a przed najwa¿niejsz¹ osob¹ co u³atwia³o jej obserwowanie czy nie zbli¿a siê do niej ktoœ niepowo³any.

Agatowa solniczka ozdob¹ jubileuszowej wystawy 70/70

Do 22 sierpnia 2021 r. agatowa solniczka prezentowana jest w Zamku ¯upnym w Wieliczce na wystawie jubileuszowej „70/70”.
Wystawa ta zosta³a zorganizowana w zwi¹zku z 70-rocznic¹ powstania Muzeum ¯up Krakowskich Wieliczka. Mo¿na na niej zobaczyæ obiekty ze zbiorów Muzeum cenne materialnie i wa¿ne historycznie prezentuj¹ce ró¿norodnoœæ i bogactwo jego kolekcji.
Ka¿dy z nich ma swoj¹ ciekaw¹ historiê i inspiruje do opowieœci o miejscu i ludziach, z którymi jest zwi¹zany. Czasem jest to gotowy scenariusz na intryguj¹cy krymina³ jak w przypadku Rogu Bractwa Kopaczy z 1534 r., który zosta³ skradziony i sprzedany w Wiedniu gdzie zakupi³ go Salomon Rothschild, znany bankier i finansista. A potem trwa³y wieloletnie starania, dziêki którym zosta³ sprowadzony do Wieliczki.
Czy ktoœ chcia³by, ¿eby jego szef decydowa³ o tym kogo mo¿e poœlubiæ? Na pewno nie, a taki absurdalny nakaz obowi¹zywa³ w wielickiej kopalni w XIX w. Niestosowanie siê do niego koñczy³o siê nawet zwolnieniem z pracy. Ten zadziwiaj¹cy dokument -„pozwolenie na ma³¿eñstwo”, prezentowany jest na wystawie.
Natomiast poza granice Polski zabiera kryszta³ czystej soli o fioletowym zabarwieniu. Pochodzi z niemieckiej kopalni soli w Merkers. Piêkny okaz przypomina niechlubn¹ historiê z czasów drugiej wojny œwiatowej. W tej kopalni Niemcy gromadzili skradzione w Europie z³oto i dzie³a sztuki.
Na wystawie mo¿na zobaczyc te¿ fragment dawnej liny, która przypomina o ich wa¿nej roli w kopalni. Ich brak móg³ wstrzymaæ funkcjonowanie przedsiêbiorstwa. Zaskakuje, ¿e ju¿ w przesz³oœci liny wykorzystywano powtórnie, czyli poddawano je modnemu dziœ recyklingowi.
Wiêcej ciekawych informacji o obiektach znajduje siê na wystawie i stronie internetowej (www.muzeum.wieliczka.pl).

Po zakoñczeniu wystawy jubileuszowej „70/70” agatowa solniczka bêdzie prezentowana na wystawie sta³ej „Solniczki – ma³e arcydzie³a sztuki” w Zamku ¯upnym w Wieliczce . Do³¹czy do wczeœniej zakupionej agatowej, ale otwartej solniczki.
https://muzeum.wieliczka.pl/aktualnosci/agatowa-solniczka-najstarsza-w-wielickiej-kolekcji
https://muzeum.wieliczka.pl/aktualnosci/70-70-wystawa-jubileuszowa
Miejsce:
Zamek ¯upny
Godz.
9.00-17.00
WYDARZENIE ARCHIWALNE, już zakończone

 
 


Dodaj wydarzenie    |    Dodaj relacjÄ™    |    Rejestracja  |  Logowanie
 
 
 Copyright © 2002-2024


Polskie Niezależne Media
 

Kontakt z RedakcjÄ…


 Serwis DziÅ› w Polsce jest w caÅ‚oÅ›ci finansowany przez FundacjÄ™ Promocji Kultury