Sie� Ciemna (Parter)
6 pa�dziernika 2020 r. � 5 stycznia 2021 r.

P�askorze�bione metalowe plakiety stanowi� mniej znan�, ale zas�uguj�c� na uwag� dziedzin� sztuki. Obiekty takie wykonywano z r�nych metali � z�ota, srebra, miedzi, o�owiu, najcz�ciej jednak z br�zu, niekiedy poz�oconego, dla wzmocnienia dekoracyjnego efektu. Wszystkie obiekty pokazywane na wystawie zosta�y zgromadzone przez Andrzeja S. Ciechanowieckiego (1924-2015), historyka sztuki, antykwariusza i kolekcjonera, od 1958 r. na sta�e mieszkaj�cego poza Polsk�. Kiedy w 1986 r. utworzona zosta�a Fundacja Zbior�w im. Ciechanowieckich przy Zamku Kr�lewskim w Warszawie, zbi�r plakiet r�wnie� zosta� w��czony do jej kolekcji.
Okresem, kt�ry zapocz�tkowa� rozw�j sztuki tworzenia plakiet by� renesans. Ich ojczyzn� � Italia. Plakiety zacz�to tu wytwarza� nied�ugo przed po�ow� XV wieku. By�o to cz�ci� szerszego zjawiska, intensywnej produkcji tzw. ma�ych br�z�w, obejmuj�cej r�wnie� m.in. statuetki, lichtarze, lampki oliwne, mo�dzierze, ka�amarze, dzwonki czy elementy uzbrojenia, w jakiej wyspecjalizowa�y si� liczne pracownie, g��wnie na p�nocy W�och.
Od XVI wieku plakiety produkowano na terenie Niemiec, m.in. w o�rodkach, w kt�rych od d�u�szego ju� czasu intensywnie rozwija�o si� z�otnictwo i odlewnictwo � zw�aszcza w Augsburgu i Norymberdze, a tak�e w Niderlandach. XVII stulecie przynosi ponowne zainteresowanie dzie�ami mistrz�w w�oskich, jednak popularno�� zyskuj� te� r�wnie� plakiety francuskie. We Francji ta dziedzina sztuki b�dzie si� rozwija� intensywnie tak�e przez ca�y XVIII wiek.

Spo�r�d plakiet nowo�ytnych liczne powtarza�y wygl�d zabytk�w antycznych, takich jak medale lub gemmy. W okresie renesansu powstawa�y r�wnie� liczne plakiety inspirowane antycznymi mitami czy dzie�ami literackimi, jak "Eneid�" Wergiliusza czy "Przemianami" Owidiusza. Od drugiej po�owy XVI wieku w�r�d spo�eczno�ci katolickiej popularne staj� si� wyobra�enia odwo�uj�ce si� do prawd wiary lub nauki Ko�cio�a w okresie reformy potrydenckiej, jak przedstawienia Tr�jcy �wi�tej, Matki Boskiej czy pogr��onych w modlitwie �wi�tych.
Plakiety cz�sto mia�y zastosowanie praktyczne. Dekorowano nimi nastawy o�tarzowe, drzwiczki tabernakul�w, relikwiarze, szafki lub kabinety do przechowywania parament�w liturgicznych. Wiele plakiet o tematyce religijnej wmontowano w oskulatoria (znane te� pod nazw� PAX), na kt�rych wierni sk�adali poca�unek podczas liturgii.

Kurator: dr Artur Badach

Wystawie towarzyszy publikacja wydana przez Wydawnictwo Zamku Kr�lewskiego Arx Regia


Wystawa czynna:
wtorek � pi�tek, niedziela: 10.00�17.00
sobota: 10.00-20.00
w poniedzia�ki � nieczynna
ostatnie wej�cie: na godzin� przed zamkni�ciem ekspozycji.

Ceny bilet�w:
W ramach Trasy Kr�lewskiej: normalny 40 z�, ulgowy 25 z�, 1 z� (dla dzieci i m�odzie�y do 16. roku �ycia)
Bilet ��czony: Trasa Kr�lewska (wraz z czynnymi w jej ramach wystawami czasowymi) oraz wystaw� "Dolabella. Wenecki malarz Waz�w)":
normalny 45 z�, ulgowy 30 z�, 2 z� (dla dzieci i m�odzie�y do 16. roku �ycia)

Wi�cej:
https://www.zamek-krolewski.pl/.../eks.../mistrzowie-reliefu

mat. Zamek Kr�lewski w Warszawie