Muzeum Podró¿ników im. Tony’ego Halika
23 wrzeœnia – 26 listopada 2017
Wernisa¿ 22.09 godz. 17:00
Kurator i aran¿acja wystawy: Magdalena Nierzwicka
W 2017 roku obchodzimy setn¹ rocznicê urodzin Borysa Malkina, antropologa, przyrodnika i kolekcjonera obiektów kultury materialnej Indian Ameryki Po³udniowej oraz zamieszkuj¹cych ich œrodowisko naturalne okazów entomologicznych i herpetologicznych. Ten wyj¹tkowy jubileusz sk³ania do przypomnienia sylwetki tego zas³u¿onego badacza, a tak¿e do zaprezentowania choæ wybranej czêœci jego niebagatelnych osi¹gniêæ kolekcjonerskich.
Borys Malkin urodzi³ siê 20 listopada 1917 roku w Witebsku, wczesn¹ m³odoœæ spêdzi³ w Warszawie, a w 1938 roku wyemigrowa³ do Stanów Zjednoczonych. W latach 50. XX wieku rozpocz¹³ badania terenowe, najpierw w Meksyku i Nikaragui, potem zaœ w Ameryce Po³udniowej. Obok gromadzenia owadów, p³azów oraz gadów dla instytucji przyrodniczych Stanów Zjednoczonych i Europy, kolekcjonowa³ eksponaty dla wielu muzeów etnograficznych. Przez blisko 40 lat pozyska³ dla muzeów ponad 17 000 obiektów kultury materialnej Indian.
Wystawa Wœród Indian kolumbijskiej selwy prezentuje 160 obiektów dwóch grup etnicznych: Noanamá i Emberá zamieszkuj¹cych lasy tropikalne Kolumbii. To g³ównie przedmioty codziennego u¿ytku, czyli w³asnorêcznie wyplatane przez Indian kosze, naczynia ceramiczne i pokryte ozdobnym rytem misy do picia napoju z soku trzciny cukrowej zwanego chicha. Jednak najbardziej interesuj¹cymi s¹ magiczne przedmioty wykonane z lekkiego drewna balsa w formie deseczek pokrytych schematycznie malowanymi postaciami ludzkimi, s³u¿¹ce podczas obrzêdów do kontaktów z duchami przodków, a tak¿e wysokie s³upy zakoñczone rzeŸbionymi twarzami, które stawiano przed domami do odstraszania z³ych mocy. Niezwykle ciekawy jest tak¿e drewniany statek z za³og¹ na pok³adzie wystrugany z lekkiego drewna balsa, zawieszany niegdyœ w domu czarownika, nawi¹zuj¹cy do gin¹cego ju¿ w owym czasie kultu „wielkiego statku”.
Warto podkreœliæ, i¿ wiêkszoœæ przedmiotów prezentowanych na wystawie ma charakter unikatowy, bêd¹c œwiadectwem kultury materialnej Indian, która dziœ, pod wp³ywem cywilizacji, ju¿ nie istnieje lub uleg³a g³êbokim przeobra¿eniom.
Eksponaty na wystawê u¿yczy³o: Muzeum Etnograficzne im. S. Udzieli w Krakowie, Muzeum Narodowe w Poznaniu oraz Muzeum Narodowe w Szczecinie.
|